Pożywka Knudsona dla storczyków

Podłoże Knudsona to sztuczne podłoże odżywcze opracowane w 1946 roku przez amerykańskiego botanika Lewisa Knudsona w celu kiełkowania nasion storczyków i promowania wzrostu w warunkach sterylnych. Jest to jedno z najczęściej używanych podłoży do uprawy storczyków in vitro i jest popularne zarówno w zastosowaniach laboratoryjnych, jak i domowych.

Czym jest medium Knudsona?

Orchidee naturalnie rosną w symbiozie z grzybami mikoryzowymi, które dostarczają niezbędnych składników odżywczych. Jednak odtworzenie tej symbiozy w warunkach laboratoryjnych jest niemożliwe. Podłoże Knudsona zostało opracowane jako bogaty w składniki odżywcze substytut, który dostarcza wszystkich niezbędnych elementów potrzebnych do kiełkowania nasion i wzrostu siewek.

Skład podłoża Knudsona

Standardowa formuła zawiera:

• Cukier: podstawowe źródło energii.
• Sole mineralne:
  • Azotan potasu (kno₃) – źródło azotu.
  • Siarczan magnezu (mgso₄) – dostarcza magnez i siarkę.
  • Diwodorofosforan potasu (kh₂po₄) – dostarcza fosforu i potasu.
  • Chlorek wapnia (cacl₂) – źródło wapnia.
• Witaminy:
  • Kwas nikotynowy, tiamina i pirydoksyna aktywują procesy metaboliczne.
  • Żelazo, cynk, mangan i inne pierwiastki niezbędne do rozwoju tkanek.
  • Agar-agar służy do tworzenia stałego podłoża, zapobiegającego opadaniu nasion i sadzonek.
• Pierwiastki śladowe:
• Substancje żelujące:

Zalety stosowania medium Knudsona

1. Pobudza kiełkowanie nasion:
   • Zapewnia wszystkie niezbędne składniki odżywcze do kiełkowania, eliminując konieczność symbiozy z grzybami.
2. Środowisko sterylne:
   • Tworzy idealne warunki do wzrostu bez ryzyka skażenia bakteryjnego lub grzybiczego.
3. Optymalne warunki wzrostu:
   • Wspomaga rozwój sadzonek do momentu, aż będą gotowe do przesadzenia do podłoża.
4. Nadaje się do różnych gatunków storczyków:
   • Formułę można dostosować do konkretnych potrzeb różnych gatunków storczyków.

Zastosowania medium Knudsona

1. Kiełkowanie nasion:
   • Nasiona storczyków sterylizuje się (najczęściej roztworem podchlorynu sodu).
   • Sterylne nasiona umieszczane są na powierzchni pożywki w szalkach Petriego lub probówkach.
2. Wzrost siewek:
   • Podłoże wspomaga rozwój siewek do momentu pojawienia się liści i pierwszych systemów korzeniowych.
3. Przeszczep do podłoża:
   • Gdy sadzonki osiągną odpowiednią wielkość, przesadza się je do odpowiedniego podłoża (np. kory, mchu torfowca).

Jak przygotować pożywkę Knudsona?

Składniki (przykład na 1 litr):

• Agar-agar: 10 g
• Cukier: 20 g
• Ch₂po₄: 250 mg
• MgSO4·7h₂o: 250 mg
• Cacl₂·2h₂o: 250 mg
• Kno₃: 500 mg
• Witaminy (tiamina, kwas nikotynowy): 1 mg każda
• Mikroelementy (np. feso₄): 1–2 mg
• Woda destylowana: 1 l

Kroki:

1. Rozpuść wszystkie składniki w wodzie destylowanej.
2. Dodaj agar-agar i podgrzewaj, aż do całkowitego rozpuszczenia.
3. Roztwór przelać do sterylnych pojemników (płytek Petriego, probówek).
4. Sterylizować podłoże w autoklawie lub łaźni wodnej (15 minut w temperaturze 121°C).
5. Ochłodź medium, aby umożliwić jego zestalenie.

Wskazówki dotyczące stosowania podłoża Knudson

1. Utrzymuj sterylność:
   • Pracować w sterylnych warunkach, aby zapobiec zanieczyszczeniu.
2. Monitoruj temperaturę:
   • Przechowywać kultury w temperaturze +20–25°C.
3. Zapewnij odpowiednie światło:
   • Zapewnij miękkie, rozproszone oświetlenie przez 12–14 godzin dziennie.
4. Przesadzanie:
   • Gdy sadzonki będą już wystarczająco duże, aby mogły samodzielnie rosnąć, przesadź je do innego podłoża.

Wniosek

Podłoże Knudsona jest kluczowym narzędziem do skutecznego kiełkowania nasion storczyków i uprawy zdrowych sadzonek. Zapewnia idealną równowagę składników odżywczych dla wzrostu, eliminując potrzebę symbiozy grzybowej. To podłoże jest idealne do rozmnażania rzadkich i ozdobnych gatunków storczyków, zarówno w laboratorium, jak i w domu.